Gevonden door Donny Benjaminsz

Materiaal: zilver

Diameter: 40 mm 

Gewicht: ?

Voorzijde: ?

Keerzijde: In  5 regels de tekst R . Z . / 2e PRIJS 2eAFD. / CONCOURS / 1932 / BIEZELINGE ( De letters R.Z. staan voor Ring Zeeland van de Christelijke Oratorium- en Zangverenigingen )

Ontwerper: August Falise

In een artikeltje in de Vlissingse Courant lezen we dat deze tweede prijs in 1932 is gewonnen door Soli Deo Gloria uit Souburg. Ook lezen we dat het concours gehouden werd in de boomgaard De Ganshoek in Biezelinge. Maar eens een mailtje naar onze lokale historicus in deze gemeente, Gerard Lepoeter. 

Van hem horen we dat het niet eenvoudig is om concrete gegevens te verkrijgen, mensen die nog min of meer herinneringen hebben aan de periode vóór de Tweede Wereldoorlog zijn er vrijwel niet meer. Wel is (niet voor honderd procent zeker) duidelijk dat er een kersenboomgaard was aan de Ganshoekweg (zijstraat van de Hoofdstraat) links van de straat (toen een smalle weg), waar nu de woningen Ganshoekweg nummer 1 t/m 13 staan. De boomgaard was van Jan Rottier (1852-1937). Op Hemelvaartsdag donderdag 5 mei 1932 werd er het 18de zangersfeest/concours van de Ring Zeeland van de Bond van Christelijke Zangverenigingen in Nederland gehouden.

In de omgeving Wemeldinge – Kapelle – Biezelinge waren in de eerste helft van de twintigste eeuw veel kersenboomgaarden. Grote hoogstambomen met eronder een stevig grastapijt, schaduwrijk, ideaal voor evenementen. Er werd veel gebruik van gemaakt voor zang- en muziekconcoursen, optredens van gymnastiekverenigingen enz.

Jan Rottier legde in 1867 (hij was toen 15 jaar) de eerste steen voor de boerenwoning aan de Abdijstraat 2 te Biezelinge. De gedenksteen zit nog altijd in de nog bestaande woning.

In het christelijke dagblad De Zeeuw van 15 mei 1931 vinden we een bericht dat ook in dat jaar in ‘de lommerrijken kersenboomgaard De Ganshoek, alhier (Biezelinge) een Zangersfeest, tevens concours der Christelijke Zangvereenigingen’ werd gehouden. Het concours werd geopend door voorzitter A. te Gusinklo. Er waren 27 koren met 1200 leden. Er waren 2800 bezoekers. In totaal dus 4000 mensen.

Een jaar later waren er minder gunstige weersomstandigheden waardoor er in 1932 in dezelfde boomgaard 2500 betalende bezoekers waren. De toegangsprijs was 50 cent; voor kinderen 25 cent. 

In 1932 werd het achttiende concours gehouden. Jaarlijks werd dit concours op Hemelvaartsdag gehouden. Voor de eerste keer moet dat dus in 1914 zijn geweest, een half jaar voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Het eerste artikel in de krant vinden we echter pas op vrijdag 2 juni 1916 in de Vlissingse Courant. Op donderdag (dat was dus op 1 juni 1916 op Hemelvaartsdag) werd er in het Concertgebouw te Vlissingen een concours gehouden van christelijke zangverenigingen die aangesloten zijn bij ‘den ring Zeeland’. 

Het eerstvolgende bericht vinden we weer in 1920. Het concours met maar liefst 18 koren met 700 deelnemers wordt dan gehouden in het Schuttershof te Middelburg. In 1921 komt er concurrentie. We vinden in dat jaar verschillende berichten over een Provinciaal Zangcours op 20 juli op de Grote Markt in Goes van ‘den Zeeuwschen Zangersbond Zang Veredelt’. Concoursen van deze organisatie komen we in de jaren daarna in de hele provincie tegen. 

Pas in 1927 komen we weer een bericht tegen van een zangcouncours op Hemelvaartsdag. Er wordt geschreven over het dertiende concours in de boomgaard van de al eerder genoemde heer Rottier te Biezelinge.

De jaren daarna komen we ieder jaar berichten tegen over het christelijke zangconcours op Hemelvaartsdag. In 1932 nog steeds bij Rottier in de boomgaard, maar in 1933 in de ‘Brouwerij Boomgaard’ van Dominicus. Mogelijk is dat ook Kapelle. In 1935 wordt het concours in Kruiningen gehouden in de boomgaard van de familie Polderman.

In 1936 keert men weer terug naar Rottier en in 1937 naar de boomgaard van W. de Groene te Kapelle. In 1940 een artikel in dagblad De Zeeuw met het kopje ‘Critische beschouwing’. Het gaat over het zelfde zangconcours op Hemelvaartsdag, dat deze keer in Heinkenszand werd gehouden. Hemelvaartsdag viel vroeg in het jaar op 2 mei 1940. Acht dagen later – op 10 mei – vielen de Duitsers Nederland binnen en begon de Tweede Wereldoorlog. Gedurende deze jaren werd er geen zangconcours georganiseerd.

Het eerste zangconcours van de Ring Zeeland van de Christelijke Zang- en Oratoriumverenigingen na de Tweede Wereldoorlog was op Hemelvaartsdag 30 mei 1946. Men koos weer voor de vertrouwde omgeving van een boomgaard in Biezelinge. Deze keer in de kersenboomgaard van de heer Karelsen. Volgens een advertentie in dagblad De Zeeuw van 26 mei 1946 werden er omgeveer 1000 deelnemers verwacht. De toegangsprijs was net als voor de oorlog 50 cent.

In het Zeeuwsch Dagblad van 1 juni 1946 lezen we het verslag. Er was een grote belangstelling en er werd nog even teruggeblikt op het laatste concours in 1940: “Vergeleken met het laatstgehouden concours in Mei 1940 viel, hoewel de verwachtingen niet hoog gesteld waren, een opvallenden vooruitgang te constateeren. Het leedental der meeste vereenigingen is belangrijk toegenomen, wat veelal een verbetering van de koorklank met zich brengt.”

Een jaar later in 1947 wordt het zangconcours voor het eerst in Zeeuws-Vlaanderen gehouden. Op vrijdag 15 mei was het Hemelvaartsdag en daags daarna kon men in de lokale krant De Schakel een uitgebreid verslag lezen van het 28e concours in Groede. De opening was door ‘de Ringvoorzitter de heer J. Ornee uit Middelburg” en het concours werd gehouden in de weide van Gebr. Brakman. Het voltallige college van burgemeester en wethouders van Groede was aanwezig. 

Burgemeester Everaars memoreerde – hoewel het al weer het tweede concours na de oorlogsjaren was – de oorlog met de volgende zinnen: “(…) dat toen in Londen het besluit werd genomen voor een directen en rechtstreeksen aanval, het lot van Walcheren en West Z.- Vlaanderen was bezegeld. Het zou veel rouw over ons brengen en enorme schade aanrichten aan onze bezittingen.” Hij eindigde chauvinistisch met de woorden: “(…) een Z.-Vlaming zou geen Nederlander zijn als hij bij de pakken ging neerzitten.”

In 1948 werd het concours in Goes gehouden en in 1949 ging men naar het Noord-Bevelandse Wissenkerke ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van Hossana. Het concours was op 26 mei 1949 (Hemelvaartsdag) in dat dorp in het bos bij landgoed Sorgwijck. Er deden 25 verenigingen met 800 leden mee.

In 1950 heeft de Koninklijke Bond van Christelijke Zang- en Oratoriumverenigingen meer dan 40.000 leden. De bond is op 19 februari 1896 opgericht en was op dat moment verdeeld over 13 Ringen. De Ring Zeeland telde 53 verenigingen met 1500 leden. In 1950 was de heer J.J. van de Velde uit Wolphaartsdijk Ringvoorzitter.

Het Protestants Christelijk Dagblad van 14 april 1950 begint met de inleidende tekst dat de Zeeuwse bondsdagen inmiddels historie zijn geworden. “(…) al zullen ze voorlopig wel vers in het geheugen blijven liggen als dagen, waarop wind en regen op ongekende wijze hoogtij vierden.”  

Of die laatste zin letterlijk of figuurlijk werd bedoeld is niet duidelijk. De jaarlijkse zangconcoursen op Hemelvaartsdag waren nog steeds in de open lucht en dan kon zo’n concours nog al eens geteisterd worden door wind en regen. Maar al enkele jaren was er ook een discussie gaande om de concoursen om die reden in een zaal te organiseren. Die discussies zullen mogelijk ook stormachtig zijn geweest.

In de PZC van 25 maart 1957 kunnen we daar iets over lezen. Ook was er discussie om het zangconcours eventueel later in het jaar op een zaterdag te organiseren. De afgevaardigden van de Zeeuwse kringen hadden hun vergadering in restaurant De Opril in Goes, waar een voorstel om een ‘zaalconcours’ te organiseren werd aangenomen. Omdat de voorbereidingstijd begon te dringen werd besloten in 1957 geen concours te organiseren.

In 1958 werd voor het eerst geen zangconcours in de openlucht op Hemelvaartsdag gehouden. In dat jaar hield men een concours in Ons Dorpshuis te Kruiningen. Er waren 20 deelnemende koren.

In 1959 komen we geen berichten tegen over een concours van de Ring Zeeland, maar in 1960 wil men het weer in de openlucht proberen. Op zaterdag 28 mei 1960 in Park Toorenvliedt te Middelburg. Bij slecht weer kan er uitgeweken worden naar de veilinghallen in die plaats. Het weer was blijkbaar goed want de PZC van 30 mei 1960 doet verslag over een zangconcours in Toorenvliedt.

Toch is het einde van een tijdperk in zicht. In 1970 is er een concours in de concert- en gehoorzaal te Middelburg. Er zijn steeds minder deelnemers (14 koren) en ook het aantal bezoekers neemt af. Op 31 mei 1975 is er nog een concours in de kerk in Dreischor en daarna komen we geen berichten meer tegen.

Referentie

Referentie

Referentie

Gedetermineerd door Heemkundige Kring ‘ De Bevelanden ‘